Köprü Nedir? Çeşitleri Nelerdir? Köprüler Nasıl Yapılırlar?

Şüphesiz ki bir köprü görmüşsünüzdür ve kullanmışsınızdır. Hatta küçük bir akıntı üzerine ıslanmamak için bir kütük ya da tahta koyup geçmişseniz bir köprü inşası bile gerçekleştirmişsinizdir. Köprüler her yerde karşımıza çıkan günlük hayatın birer parçası durumundadırlar. Küçük engelleri, nehirleri, vadileri, yolları, tren yollarını geçmek için kullanırız onları.

Bu makalede en önemli üç köprü tipini inceleyeceğiz ve her birinin nasıl çalıştığını anlayacağız. Köprü sitili çeşitli engel faktörlerine bağlıdır. Köprü sitiline karar vermedeki asıl faktör engelin büyüklüğüdür.  Bir taraftan diğer tarafa olan uzaklık ne kadardır? Nasıl bir köprü tercih edilmeli sorusuna cevap vermedeki bu önemli faktörü bu yazıyı okuduğunuz süre içinde anlayacaksınız.

Üç önemli köprü şekli vardır;

• Kirişli Köprü
• Kemerli Köprü
• Asma Köprü

Bu üç köprü sitilinin arasındaki en büyük fark karşılayabildikleri tek bir yayılımın olmasıdır. Yayılım köprülerin iki desteği arasındaki mesafe, kolonlarının olup olmaması, kuleler veya kanyon duvarlarıdır. Modern bir kirişli köprü örneğin 60 metreye kadar ulaşabilirken, modern bir kemer köprü 240-300 metreye kadar güvenle kurulabilmektedir. Asma köprüler, köprü teknolojisinin doruk noktasıdır ve 2100 metreye kadar kurulmaya imkan sağlamaktadır.

Kemerli köprülerin kiriş köprülerden daha büyük mesafelerde kurulmasını sağlayan nedir? Ya da bir asma köprü nasıl oluyor da bir kemerli köprünün yedi katı büyüklüğe ulaşabiliyor. Bu sorunun cevabı köprü modellerinin ilişkili olduğu iki önemli güce bağlıdır; basınç ve gerilme.

·         Basınç baskı etkisi yapan ya da bir cismi kısaltıcı etki yapan bir kuvvet olark düşünülebilir.

·         Gerilme ise germe etkisi yapan ya da bir cismin boyunu uzaltıcı etki yapan bir kuvvettir.

Basitçe basınç ve gerilme için günlük bir örnek olarak yayı verebiliriz. Yayı her iki tarafından bastırdığımızda onu sıkıştırmış oluruz. Basınç etkisi yayın boyunu kısaltır. Yayı iki tarasından tutup asıldığımızda ise onu germiş oluruz ve buna gerilme denir. Gerilme esnasında yayın boyunun arttığı gözlenecektir.

Basınç ve gerilme tüm köprülerde bulunur ve bu güçleri elde tutarak, kırılıp bükülmeden ve kopmadan köprüyü yapabilmek marifettir. Kırılma ve bükülme aşırı basınç kuvvetinden ileri gelir; kopma ise aşırı gerilme kuvvetinin bir sonucudur. En iyi yol bu kuvvetleri yaymak ya da aktarmaktır. Yayılan güç çok geniş bir alana dağılır ve bir noktada odaklanmaz. Böylece köprüye zarar verecek büyüklükte bir güç yoğunluğu oluşmaz. Gücü transfer etmek onu zayıf bir noktadan buna dayanabilecek daha güçlü bir noktaya taşımaktır. Transfer için örnek vermek gerekirse iyi bir  örnek asma köprü olabilir, yayım için ise örnek olarak  kemerli köprü verilebilir.